W dniach 8 listopada – 5 grudnia 2021 zrealizowaliśmy pierwszy etap programu szkoleniowego pt. „Renowacja i termomodernizacja budynków historycznych w dobie kryzysu klimatycznego”. Przed nami drugi etap – warsztaty stacjonarne w Mysłowicach, Olsztynie i Bielsku-Białej.
Kurs e-learningowy miał na celu zwiększenie świadomości i wiedzy uczestników i uczestniczek w obszarze zrównoważonych rozwiązań renowacyjnych, w tym termomodernizacyjnych, które podniosą standard energetyczny budynków oraz obniżą koszty ich użytkowania, przy jednoczesnej ochronie dziedzictwa architektoniczno-budowlanego.
Interdyscyplinarna grupa uczestników szkolenia
Aktywny udział w szkoleniu wzięło udział blisko 160 osób, reprezentujących różne grupy zawodowe i miasta, w większości byli to profesjonaliści z ponad 10-letnim stażem pracy . Uczestnicy zapoznali się z materiałami szkoleniowymi przygotowanymi przez zespół autorów pod redakcją dr. Tomasza Jeleńskiego. Materiały wejdą w skład poradnika renowacji i termomodernizacji budynków historycznych, który ukaże się jesienią 2022.
Wyzwania zrównoważonej rewitalizacji oczami uczestników
By ukończyć kurs, należało zrealizować minimum 2 zadania. Pierwsze zadanie grupowe polegało na przygotowaniu mapy systemowej na jeden z dwóch proponowanych tematów. Uformowało się blisko 40 kilkuosobowych, interdyscyplinarnych zespołów, które opracowały mapy wyzwań i barier. W sumie zadanie wykonało ponad 130 osób.
Przykładowa mapa systemowa dot. „Wyzwań zrównoważonej rewitalizacji budynków historycznych w kontekście adaptacji do zmian klimatu” przygotowana przez uczestników i uczestniczki szkolenia.
Mapa nt. barier wprowadzania rozwiązań zrównoważonych w budownictwie historycznym, w polskich miastach, przygotowana przez uczestników i uczestniczki kursu e-learningowego.
Dobre praktyki zrównoważonej renowacji
Kolejne zadanie, opracowywane indywidualnie, polegało na opisaniu dobrej praktyki renowacji wybranego budynku historycznego. Otrzymaliśmy ponad 100 prac prezentujących budynki o zróżnicowanych funkcjach, okresie powstania i stanie technicznym przed renowacją. Wśród tych prac na szczególne uznanie zasługują m. in. następujące budynki.
Budynek Fundacji Eko Rozwoju we Wrocławiu (wybudowany w 1936, pierwotnie służący jako warsztaty i stajnie dla koni), gdzie zastosowano szereg rozwiązań adaptacyjnych i mitygujących, jak pompa ciepła, panele fotowoltaiczne, grube docieplenie, odzysk ciepła z wentylowanego powietrza, zbiorniki podziemnie na wodę deszczową, zielone dachy i pnącza.
Zrewitalizowany budynek Fundacji EkoRozwoju we Wrocławiu (fot. ze strony eko.wroc.pl).
Nowa siedziba Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie. Budynek został wybudowany w latach 1904-1910. Przed przebudową pełnił funkcję przychodni i siedziby kina Delfin. Budynek został poddany głębokiej termomodernizacji, która doprowadziła do znacznej redukcji zużycia energii i oszczędności kosztów użytkowania budynku po renowacji. Zastosowano szereg rozwiązań mitygacyjnych: fotowoltaika, nowa instalacja grzewcza, system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła i wilgoci. W projekcie uwzględniono też m.in. system odzyskiwania wody deszczowej.
Budynek Urzędu Marszałkowskiego po głębokiej termomodernizacji (fot. Szczecinolog, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons)
Własne pomysły na renowację
W ramach zadania 3, użytkownicy kursu podzielili się swoimi pomysłami na renowację i termomodernizację wybranych budynków historycznych. Otrzymaliśmy wiele inspirujących wizji renowacji i przebudowy budynków.
Koncepcja przebudowy Pałacu w Cieszycach.
Koncepcja przebudowy szeregowej zabudowy na warszawskim Żoliborzu.
Koncepcja przebudowy kamienicy w Gliwicach.
Koncepcja przebudowy zespołu budynków mieszkalnych w Rybniku.
Kursowi towarzyszyła seria webinarów
Zapraszamy do obejrzenia nagrań z tych wydarzeń.
Warsztaty stacjonarne – etap 2. programu szkoleniowego
Do udziału w warsztatach zaprosimy osoby, które ukończyły kurs e-learningowy. Na decyzję zakwalifikowania się do tego etapu będą miały wpływ: jakość wykonanych zadań, poziom zaangażowania w trakcie kursu e-learningowego, a także motywacja udziału wyrażona w formularzu rejestracyjnym. Warsztaty kierujemy przede wszystkim do osób zawodowo zaangażowanych w zarządzanie zasobem budynków historycznych, reprezentujących możliwie szerokie spektrum miast.
Uczestnicy mają do wyboru warsztaty w jednym z trzech miastach:
- Mysłowice (planowany termin warsztatów to: 18-19 stycznia 2022 r.)
- Olsztyn (planowany termin warsztatów to: 9-10 lutego 2022 r.)
- Bielsko-Biała (planowany termin warsztatów to: 23-24 lutego 2022 r.)
Warsztaty w każdym z miast będą trwały pełne dwa dni szkoleniowe. Liczba uczestników każdego ze szkoleń to 15 osób. Fundacja zapewni nocleg oraz wyżywienie w trakcie szkolenia. Pokrycie kosztu dojazdu na szkolenie będzie po stronie uczestnika.
Zadaniem uczestników warsztatów będzie wypracowanie rekomendacji zmierzających do wprowadzenia rozwiązań renowacyjnych mających jak największy wpływ na mitygację oddziaływań na klimat; w tym zwiększenia efektywności energetycznej wybranych budynków przeznaczonych do termomodernizacji. Budynki zostały wyłonione z zasobu historycznego poszczególnych miast. Na zakończenie warsztatów uczestnicy przedstawią reprezentantom władz rekomendacje, w celu ich wdrożenia w planowanych przedsięwzięciach renowacyjnych i termomodernizacyjnych. Założeniem warsztatów jest wybór prośrodowiskowych metod, technologii i materiałów w rekomendowanych rozwiązaniach. Warsztaty będą prowadzone przez dwóch ekspertów, a udział w nich wezmą także reprezentanci poszczególnych miast oraz konsultanci kluczowych aspektów, które trzeba wziąć pod uwagę projektując renowacje i termomodernizacje budynków historycznych.
Kto będzie prowadził program szkoleniowy?
mgr inż. arch. Agnieszka Czachowska – architektka posiadająca uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej, absolwentka Climate Reality Training. Pracowniczka Fundacji Sendzimira, ekspertka w projekcie “Mitygacja zmian klimatu w budynkach zabytkowych”, trenerka szkolenia e-learningowego i warsztatów stacjonarnych.
dr Tomasz Jeleński – nauczyciel akademicki, urbanista, absolwent wydziału Architektury Wnętrz ASP w Krakowie i Europejskiej Szkoły Architektury Klasycznej; w 2005 uzyskał doktorat z Architektury i Urbanistyki na Politechnice Krakowskiej. Członek Rady Fundacji Sendzimira, ekspert w projekcie “Mitygacja zmian klimatu w budynkach zabytkowych”, autor i redaktor materiałów szkoleniowych do kursu e-learningowego, trener warsztatów stacjonarnych.
Program realizowany jest w ramach projektu „Mitygacja zmian klimatu w budynkach zabytkowych” we współpracy z Croatia Green Building Council. Projekt jest częścią Europejskiej Inicjatywy Klimatycznej (EUKI) Ministerstwa Środowiska, Ochrony Klimatu i Bezpieczeństwa Atomowego Republiki Federalnej Niemiec (BMU).
