Edukacja | Zielona infrastruktura » Miejskie ostoje bioróżnorodności. Utrzymanie terenów zieleni wspierające odporność miast na zmiany klimatu

Program szkoleniowy: Utrzymanie terenów zieleni miejskiej dla zwiększania bioróżnorodności i retencji

Zapraszamy do udziału w dwuetapowym programie szkoleniowym, którego celem jest rozpowszechnienie nowego podejścia do utrzymania zieleni w polskich miastach. Praktyczne szkolenie wesprze osoby zaangażowane w zarządzanie zielenią we wprowadzaniu zmian w sposobach jej utrzymania. Położymy nacisk na działania bardziej zrównoważone i odpowiadające na potrzeby wynikające ze zmiany klimatu.

Na pewno nie zabraknie praktycznej wiedzy i wskazówek na temat:

  • zmniejszania intensywności koszenia czy grabienia,
  • tworzenia i zarządzania strefami biocenotycznymi,
  • wykorzystania roślin rodzimych i martwego drewna,
  • renaturalizacji zadrzewień parkowych i obiektów wodnych,
  • zwiększania bioróżnorodności i retencji.

Dla kogo jest ten program?

Do udziału zapraszamy przede wszystkim urzędników i decydentów zaangażowanych w utrzymanie terenów zieleni miejskiej oraz komunikację z mieszkańcami w tym zakresie.

Drugą grupą, do której kierujemy szkolenie są specjaliści – przedstawiciele świata nauki, organizacji pozarządowych specjalizujących się w obszarach związanych z tematyką programu, projektanci, wykonawcy prac utrzymaniowych oraz edukatorzy i osoby prowadzące kampanie społeczne.

Zgłoś się do bezpłatnego udziału już dziś!

Dlaczego warto wziąć udział w programie?

  • ma on charakter autorski i został opracowany w ścisłej współpracy z praktykami, ekspertami oraz naukowcami z wiodących uczelni wyższych;
  • program budujemy w oparciu o wieloletnie doświadczenia Fundacji w edukacji przez praktykę w formie szkoleń online i interaktywnych warsztatów;
  • pracujemy na rzeczywistych wyzwaniach i analizujemy rozważane rozwiązania pod kątem ich skuteczności i możliwości wdrożenia;
  • wszystkie szkolenia tematyczne realizujemy w ścisłej współpracy z lokalnymi partnerami, którzy są odbiorcą wypracowanych rezultatów;
  • program daje rzadką możliwość pracy w interdyscyplinarnych i międzysektorowych grupach nad złożonymi zagadnieniami związanymi z zarządzaniem miejską zielenią.

Więcej o tym co wyróżnia nasze szkolenia możecie przeczytać tutaj.

Jakie elementy składają się na program szkoleniowy?

Program szkoleniowy składa się z dwóch etapów:

  • wprowadzającego szkolenia e-learningowego, w dniach 3 marca – 13 kwietnia 2025 r.
  • czterech stacjonarnych szkoleń tematycznych (do wyboru):
    • Jak wprowadzać w praktyce strefowe podejście do utrzymania terenów zieleni w mieście? (8-9 maja 2025 r., Łódź)
    • Wyznaczanie i rozwój różnej wielkości stref biocenotycznych w mieście oraz zasady i sposoby pozwalające pozostawić martwe drewno (28-30 maja 2025 r., Lublin)
    • Renaturalizacja zbiorników wodnych w mieście i utrzymanie dolin rzecznych (11-13 czerwca 2025 r., Tychy)
    • Jak zarządzamy zielenią miejską? – skuteczne komunikowanie mieszkańcom zmian w sposobie zarządzania zielenią miejską (18-19 września 2025 r., Kraków)

Wszystkich zainteresowanych udziałem w naszym programie zapraszamy do części e-learningowej. Wystarczy wypełnić formularz zgłoszeniowy do 27 lutego 2025 r. Ukończenie pierwszego etapu programu jest niezbędne do udziału w szkoleniach stacjonarnych realizowanych na drugim etapie.

Szkolenie e-learningowe – etap pierwszy

Ta część programu stanowi przygotowanie do udziału w części stacjonarnej.

Program kursu składa się z czterech modułów:

  • Pierwszy będzie miał charakter wprowadzający. Jego celem będzie lepsze zrozumienie powiązań między sposobami utrzymania terenów zieleni i wody w mieście a bioróżnorodnością, retencją i usługami ekosystemów zwiększającymi odpornośc na zmianę klimatu.
  • Drugi moduł będzie zwiększał wiedzę uczestników na temat wybranych dobrych praktyk utrzymania terenów zieleni w mieście i sposobów ich wdrażania. M.in. takich jak strefowanie utrzymania, ograniczanie intensywności koszenia i grabienia, wprowadzanie takich elementów jak łąki kwietne, czy renaturyzacja zadrzewień parkowych, tworzenie i rozwój stref biocenotycznych i wykorzystanie martwego drewna.
  • Trzeci moduł będzie zwiększał wiedzę uczestników na temat wybranych dobrych praktyk renaturyzacji obiektów wodnych i sposobów ich wdrażania oraz przyjaznego bioróżnorodności i retencji utrzymania dolin rzecznych.
  • Czwarty moduł będzie dotyczył komunikacji z mieszkańcami i innymi interesariuszami oraz prowadzenia działań edukacyjnych, które mają budować akceptację dla nowego podejścia do utrzymania zieleni.

Znalazły się w nich: materiały szkoleniowe, dyskusje na forum, praktyczne zadania indywidualne i grupowe. Program kursu jest tak ułożony, by każda osoba uczestnicząca w nim mogła dostosować czas nauki do swoich możliwości i realizować program w dogodnych dla siebie dniach tygodnia i godzinach. Zaangażowanie w realizację programu szacujemy na kilka godzin tygodniowo.

Szkolenie poprowadzą: Karolina MaliszewskaSławomir Sendzielski, którzy współredagowali Standardy utrzymania terenów zieleni w miastach oraz doświadczona trenerka Fundacji – Agnieszka Czachowska.

Praktyczne warsztaty stacjonarne – etap drugi

Nasze szkolenia tematyczne mają bardzo interaktywny i praktyczny charakter, w związku z tym realizujemy je w niewielkich grupach. Dlatego na etapie zgłoszenia do programu prosimy o wybranie szkolenia tematycznego, którym jesteście najbardziej zainteresowani.

Po zakończeniu szkolenia e-learningowego zaproponujemy udział w części stacjonarnej tylko wybranej grupie absolwentów, biorąc pod uwagę: jakość wykonanych zadań i poziom zaangażowania w trakcie kursu e-learningowego, motywację do udziału w szkoleniu opisaną w formularzu rejestracyjnym, miejsce pracy, wpływ na utrzymanie zieleni w polskich miastach.

Każda grupa szkoleniowa będzie miała charakter interdyscyplinarny i międzysektorowy, żeby umożliwić wymianę doświadczeń i spojrzenie na temat z różnych perspektyw.

Udział w warsztatach jest bezpłatny i pokrywa koszt noclegu i wyżywienia w trakcie trwania szkolenia. Wszystkie nasze szkolenia stacjonarne organizujemy zgodnie ze standardami zielonego wydarzenia, tak by ich negatywny wpływ na środowisko był jak najmniejszy.

Uczestnicy mają do wyboru cztery szkolenia tematyczne.

Jak wprowadzać w praktyce strefowe podejście do utrzymania terenów zieleni w mieście? (2 dni, 20 uczestników)

Szkolenie zrealizujemy we współpracy z Wydziałem Kształtowania Środowiska w Departamencie Ekologii i Klimatu Urzędu Miasta Łodzi w dniach 8-9 maja 2025 r.

Uczestnicy i uczestniczki warsztatów przy wsparciu przedstawicieli urzędu oraz prowadzących (Sławomira SendzielskiegoIlony Gosk) będą pracowali nad zaplanowaniem i wprowadzeniem strefowego podejścia do utrzymania parku im. Adama Mickiewicza w Łodzi. Zwany także Parkiem Julianowskim, to zabytkowy park, który powstał pod koniec XIX wieku. Jest jednym z największych łódzkich parków rozciągający się wzdłuż rzeki Sokołówki, a na jego obszerny teren składa się kilka stref. Jedną z nich jest pozostałość po historycznym parku przylegającym do pałacu. W parku zachowane są i utrzymywane osie kompozycyjne oraz otwarcia widokowe. Znajduje się tu również strefa leśna zachowana w naturalnej formie, a także zbiornik wodny i ciek rzeki Sokołówki, wraz z system biofiltracyjnym.

Efekty pracy zaprezentujemy i przedyskutujemy z zarządcami parku.

Park im. Adama Mickiewicza z lotu ptaka. Fot. archiwum Urzędu Miasta Łodzi

Wyznaczanie i rozwój różnej wielkości stref biocenotycznych w mieście oraz zasady i sposoby pozwalające pozostawić martwe drewno (3 dni, 15 uczestników)

Szkolenie zrealizujemy we współpracy z Wydziałem Zieleni i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Lublina w dniach 28-30 maja 2025 r. W trakcie warsztatów osoby uczestniczące, przy wsparciu przedstawicieli urzędu oraz prowadzących (Kaspra JakubowskiegoKaroliny Maliszewskiej) będą pracowały nad wyznaczeniem i opracowaniem planu zarządzania strefami biocenotycznymi w Parku Ludowym, zlokalizowanym w ścisłym centrum Lublina oraz Parku Rury. Uwagę poświęcimy też działaniom sprzyjającym pozostawianiu martwego drewna leżącego i stojącego w sposób bezpieczny dla użytkowników.

Wyznaczenie stref biocenotycznym w Parku Ludowym jest szczególnie istotne, ponieważ leży on w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Bystrzycy, będącej głównym korytarzem ekologicznym na tym obszarze. Jest więc z jednej strony niezwykle istotnym elementem przyrodniczym miasta, z drugiej zapewnia możliwość aktywnego wypoczynku i rekreacji. Park niedawno został poddany rewitalizacji, której celem była ochrona bioróżnorodności występującej na jego terenie, odnowa zasobów naturalnych i budowa infrastruktury rekreacyjno-edukacyjnej. Park cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców. Zieleń na jego terenie jest zróżnicowana i zawiera w sobie zarówno obszary gęsto zadrzewione, jak i tereny otwarte, a bogata flora sprzyja zasiedlaniu terenu przez różne organizmy. Teren ten jest miejscem bytowania aż sześciu gatunków nietoperzy (karlika większego, karlika drobnego, karlika malutkiego, borowca wielkiego, gacka brunatnego i nocka rudego) i innych ssaków oraz wielu gatunków ptaków.

Drugą lokalizacją, nad którą będziemy pracować, jest Park Rury, usytuowany w wąwozie zajmujący powierzchnię ponad 30 ha. Park ten ma głównie charakter krajobrazowy, posiada liczne nasadzenia na skarpach wąwozu. Wyróżnia go rzeźba terenu. Ma silnie pofałdowaną powierzchnię, duże otwarte wierzchowiny, płaskie wzniesienia oraz rynnowate wnętrza, które tworzą kompleks panoramiczny. Teren wąwozu został w niewielkim stopniu przekształcony przez człowieka, w przeciwieństwie do przylegających do niego obszarów. Bogato rosnąca zieleń, której 60% stanowią murawy stanowi dla sąsiedztwa „płuca”, które oczyszczają powietrze okolicznych osiedli z kurzu i szkodliwych substancji.

Park Ludowy w Lublinie. Fot. Katarzyna Zaleska

Renaturalizacja zbiorników wodnych w mieście i utrzymanie dolin rzecznych (3 dni, 15 uczestników)

Parterem tych warsztatów jest Tyski Zakład Usług Komunalnych w Tychach. Od 11 do 13 czerwca 2025 r, osoby uczestniczące w szkoleniu przy wsparciu przedstawicieli urzędu oraz prowadzących (Piotra SikorskiegoAgnieszki Czachowskiej) przeanalizują potencjał wdrożenia działań poprawiających bioróżnorodność, funkcjonowanie i zdolności retencyjne obiektów wodnych na terenie Parku Północnego oraz Parku Łabędzi w Tychach. Pierwszy park znajduje się w północnej części miasta, na zakończeniu tzw. „Zielonej Osi” wytyczonej przez projektantów miasta. Jest pozostałością dawnej puszczy pszczyńskiej. Na jego terenie znajdują się siedliska m.in. jeży, nietoperzy, kilku gatunków traszek i żab, a także wielu gatunków ptaków. W parku znajdują się trzy stawy, nad którymi lubią wypoczywać mieszkańcy. Teren został poddany częściowej rewitalizacji, pojawiły się nowe funkcje rekreacyjne oraz elementy kompozycyjne i małej architektury. W planach miasta są kolejne etapy rewitalizacji, więc nasza praca może być dla nich inspiracją.

Park Łabędzi natomiast to niewielki park położony niedaleko Parku Północnego i przelotowej trasy Beskidzkiej, który powstał w latach 50-tych, jako jeden z mniejszych parków wykorzystujących istniejące stawy, błonia i podmokłe tereny. W parku, po konsultacjach z mieszkańcami, mają odbyć się działania rewitalizacyjne. Koncepcja zakłada zachowanie istniejących walorów przyrodniczych parku – na czym zależało mieszkańcom – oraz ich wzbogacenie o drobne udogodnienia i nowe nasadzenia. Wydzielono cztery strefy o różnym charakterze – parkową, przyrodniczą, stawu i wody oraz sportu. Podczas warsztatów przeanalizujemy przygotowaną koncepcję pod kątem prac utrzymaniowych na stawie, jakie powinny być prowadzone po przeprowadzeniu działań rewitalizacyjnych.

Park północny w Tychach o poranku. Fot. B. Surmacz-Dobrowolska

Jak zarządzamy zielenią miejską? – skuteczne komunikowanie mieszkańcom zmian w sposobie zarządzania zielenią miejską (2 dni, 20 uczestników)

Ostatni warsztat zrealizujemy w partnerstwie z Zarządem Zieleni Miejskiej w Krakowie, który nie tylko efektywnie wdraża Standardy utrzymania terenów zieleni w miastach ale również prowadzi liczne, skuteczne działania edukacyjne i komunikacyjne. Przy wsparciu prowadzących (Katarzyny Przyjemskiej-GrzesikAgnieszki Czachowskiej) od 18 do 19 września 2025 r., uczestnicy i uczestniczki wypracują koncepcje kampanii edukacyjnych lub innych działań budujących zrozumienie mieszkańców miast dla nowych sposobów utrzymania zieleni odpowiadających na potrzebę budowania jej odporności na zmianę klimatu. W szczególności skoncentrujemy się na tych działaniach sprzyjających bioróżnorodności i budowaniu odporności na zmianę klimatu, których korzyści są najmniej zrozumiałe dla mieszkańców polskich miast, jak wykazało przeprowadzone przez nas badanie.

W trakcie szkolenia postawimy sobie za cel zwiększenie znajomości narzędzi i metod służących informowaniu mieszkańców o przyczynach nowego podejścia do utrzymania zieleni miejskiej i korzyściach z tym związanych oraz umiejętności ich wdrażania. Będziemy również rozwijać kompetencje uczestników w zakresie kształtowania postrzegania przez mieszkańców miast bioróżnorodności i dzikiej przyrody.

To szkolenie kierujemy w szczególności do urzędników i decydentów zaangażowanych w utrzymanie terenów zieleni miejskiej oraz komunikację z mieszkańcami w tym zakresie.

Tablice informacyjno-edukacyjne w Parku Lotników w Krakowie. Fot. Barbara Surmacz-Dobrowolska

Zapraszamy do wypełnienia formularza rejestracyjnego do 27 lutego 2025 r.

Poprzednie wydarzenie
Powrót do projektu