W ścieżce dotyczącej poprawy jakości powietrza i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, w ramach Zielonego Lidera 2022 wzięły udział 4 zespoły z całej Polski. Każdy z nich zidentyfikował istotny problem w swojej gminie, którego rozwiązaniem zajął się w trakcie programu. Szkolenia, doradztwo, wymiana doświadczeń i wizyty studyjne pozwoliły na wypracowanie innowacyjnych projektów. Zobaczcie co udało się osiągnąć naszym absolwentom!
Zielony Heimat, Czerwionka-Leszczyny
Do programu przystąpiła nieformalna grupa przy Polskim Alarmie Smogowym działająca na terenie gminy Czerwionka-Leszczyny. Katarzyna Laska, Leszek Szejka, Michał Stokłosa zmierzyli się z wyzwaniem, jak walczyć z niską emisją z pieców węglowych w prywatnych domach. Wchodząc do programu czuli frustrację, że ich dotychczasowe wysiłki nie przynoszą wystarczających rezultatów.
W efekcie udziału w programie zespół podjął konkretne rozmowy z władzami lokalnymi, by namówić je na zastąpienie regulaminu dotacji do wymiany źródeł ciepła całkowicie nowym dokumentem. Zostanie w nim położony nacisk na wsparcie mieszkańców w poprawie efektywności energetycznej budynków oraz w wykonywaniu audytów energetycznych. Sukces ma zagwarantować bardziej pozytywna agenda, w której nacisk kładzie się na korzyści ekonomiczne, jakie mieszkańcy mogą odnieść poprzez wykonywanie ociepleń itd. Zmiana podejścia już przyniosła pierwsze rezultaty – zaproszenie od Burmistrza do przygotowania propozycji nowego dokumentu.
Dodatkowo zespół pozyskał 17 tys. zł z programu CleanAirFund na projekt „Łapiemy Smoga”. Środki umożliwią wykonanie 30 pilotażowych audytów energetycznych w wybranych domach jednorodzinnych, montaż czujnika jakości powietrza, stworzenie filmu edukacyjnego „Łapiemy Smoga” oraz organizację panelu eksperckiego dotyczącego termomodernizacji domów na Śląsku.
Dzięki udziałowi w programie Zielony Heimat zainteresował się także tematyką adaptacji do zmian klimatu. W ramach doradztwa skorzystał ze wsparcia w przeprowadzeniu partycypacyjnego planowania zagospodarowania terenu zieleni w miasteczku Bełk. Rezultaty wspólnej pracy widoczne są na wizualizacji. A po szczegóły zapraszamy do prezentacji.
Inicjatywa Las Młochowski, Podkowa Leśna
Inicjatywa powstała w 2021 roku i ma na celu ochronę Lasu Młochowskiego przed wycinką. Jej członkowie: Maria Wróblewska i Mikołaj Krasowski wchodząc do programu chcieli wypracować nowe sposoby działania i patrzenia na problem poprzez zderzenie własnej, aktywistycznej perspektywy z perspektywą zewnętrzną, przede wszystkim osób reprezentujących różnego szczebla władze lokalne. Potrzebowali wybrać kierunki działania, które mogą w największym stopniu przełożyć się na efekt, w postaci ustanowienia ochrony dla lasu.
W trakcie programu udało im się stworzyć plan działania obejmujący zarówno kontynuację już podjętych inicjatyw, jak i rozpoczęcie nowych. Wśród nich znalazły się badania wyceniające wartość lasu dla mieszkańców, których wyniki będą punktem wyjścia do rozmowy z interesariuszami o ochronie lasów w ramach leśnego okrągłego stołu. Udało się również doprowadzić do ustanowienia 26 nowych pomników przyrody, co będzie skutecznym narzędziem w ograniczaniu wycinek. Podjęte działania przyczyniły się bezpośrednio do wstrzymania przez Lasy Państwowe najbliższej wycinki oraz przedstawienia nowej, okrojonej propozycji.
Zespół wziął również udział w wizycie studyjnej, gdzie poznał podobną inicjatywę leśną spod Wrocławia. Wymiana doświadczeń pozwoliła zyskać nowe spojrzenie na wyzwania z jakimi wiąże się długofalowy aktywizm, a także poznać sposoby działania, które okazały się skuteczne w nawiązywaniu dialogu z władzami. Była też okazją do zyskania nowych źródeł wiedzy przydatnych w tworzeniu narracji o zróżnicowanych funkcjach lasu.
Skawina (#chcemybyć ekoSkawina)
Sabina Paciorek – kierowniczka Referatu Efektywności Energetycznej, Grzegorz Horwacik – kierownik Wydziału Ochrony Powietrza Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie oraz Tomasz Ożóg – zastępca Burmistrza weszli do programu z pomysłem na poprawę zarządzania energią w ponad 40 budynkach użyteczności publicznej poprzez lepszy monitoring zużycia energii oraz inwestycje zwiększające efektywność energetyczną.
Dzięki pracy w mniejszych grupach pod okiem eksperta, a także rozmowom wewnątrz zespołu, udało się nakreślić konkretne kroki do realizacji celu i rozpocząć ich realizację:
- uzupełnienie bazy danych i stworzenie zautomatyzowanego systemu monitoringu zużycia różnych rodzajów energii (elektrycznej, cieplnej) w budynkach;
- rejestracja spółdzielni energetycznej z udziałem gminy, regionalnego muzeum i biblioteki miejskiej;
- wykonanie audytów energetycznych (udało się je już przeprowadzić w dwóch budynkach) we współpracy z osobami administrującymi poszczególnymi budynkami;
- wybór i realizacja optymalnych inwestycji, w czym pomogło doradztwo w ramach Zielonego Lidera ekspertów od rekuperacji i pomp ciepła, którzy w ramach doradztwa przeszkolili przedstawicieli urzędu i oceniali zasadność montażu poszczególnych usprawnień;
- dalszy monitoring uzyskanych oszczędności i sposobów użytkowania budynku.
Zespołowi udało się zabezpieczyć w budżecie gminy środki własne w wysokości 900 tys. zł na realizację projektu w kolejnym roku. Udało się również doprowadzić do utworzenia nowego zadania budżetowego „Poprawa efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej”, które będzie wpisane w wieloletnią prognozę finansową.
Zespół zorganizował z własnych środków dodatkową wizytę w Rybniku (zainspirowaną prezentacją w trakcie programu), która pozwoliła zwiększyć wiedzę o rozwiązaniach dotyczących poprawy efektywności i montażu OZE w budynkach użyteczności publicznej.
Gmina aktywnie działa nie tylko w kierunku mitygacji, ale też adaptacji do zmian klimatu. Dlatego zespół, wraz z dwoma innymi, skorzystał z wizyty studyjnej do Enköping w Szwecji. Zapraszamy do przeczytania relacji!
Zielona Gmina Szydłowiec
W skład zespołu weszły trzy osoby angażujące się w życie społeczne Szydłowca, które dopiero na potrzeby udziału w programie zdecydowały się podjąć bliższą współpracę: Marek Koniarczyk – przewodniczący Rady Miejskiej; Wiktoria Nowocień – Przewodnicząca Młodzieżowej Rady Miejskiej, przedstawicielka organizacji pozarządowych; Piotr Warso – przedsiębiorca, członek zarządu Powiatowego Stowarzyszenia Polska 2050. Zielony Lider miał posłużyć im do zdobycia dodatkowej wiedzy, wymiany doświadczeń i zaplanowania działań, które pozwoliłyby skuteczniej dążyć do proekologicznych zmian w gminie, ze szczególnym naciskiem na problem smogu. Udział w Programie pozwolił wyselekcjonować i uporządkować pomysły oraz stworzyć 3-letni plan realizacji kilkunastu mniejszych i większych działań, które pozwolą do 2024 na zmniejszenie o 20% wskaźników zanieczyszczenia powietrza w gminie. Działania te będą realizowane przez stowarzyszenie, które planują powołać członkowie zespołu.
