Edukacja | Zielona infrastruktura » Zielony Lider – wspieramy w działaniu na rzecz środowiska i klimatu

Zespoły i ich osiągnięcia (ścieżka odpady) Zielony Lider 2022

W ścieżce dotyczącej zrównoważonej gospodarki odpadami, wzięło w 2022 roku udział 6 zespołów z całej Polski. Każdy z nich przyszedł do programu, by rozwiązać ważne lokalne wyzwanie. Szkolenia, doradztwo, wymiana doświadczeń i wizyty studyjne pozwoliły na innowacyjne podejście i świeże spojrzenie. Zapoznajcie się z efektami starań naszych absolwentów!

ekoGniezno

Marzena Dyc-Rewers i Kinga Kokoszyńska-Tekień z Urzędu Miasta Gniezno zgłosiły się do programu z problemem nieprawidłowej segregacji odpadów w zabudowie wielorodzinnej, która nasiliła się po pandemii Covid. W trakcie programu zespół zdefiniował mierzalne cele i wypracował działania służące ich osiągnięciu.

Przede wszystkim założył zmniejszenie udziału frakcji zmieszanej o 10% w 2023 roku. Ma w tym pomóc szczegółowe oznakowanie kontenerów na odpady oraz nakładanie podwyższonej opłaty za brak segregacji od 2023 roku.

Dodatkowo zespół założył zwiększenie udziału frakcji selektywnej o 10% w 2023 roku. Ma do tego doprowadzić oznakowanie kontenerów, inspekcja wiat śmietnikowych oraz weryfikacja ilości odpadów i w razie potrzeb zwiększenie liczby pojemników do selektywnej zbiórki.

Wreszcie zespół postawił sobie za cel poprawę jakości selektywnej zbiórki odpadów. Prowadzi do tego edukacja mieszkańców realizowana przez administratorów lub zarządców nieruchomości (ulotki, banery, audycje radiowe), magnesy na lodówkę z zasadami selektywnej zbiórki odpadów, kampania informacyjna w mediach oraz pozyskanie środków na przeprowadzenie akcji edukacyjnych, nagrody i materiały edukacyjne, animatorów.

dwie kobiety występują publicznie
Przedstawicielki zespołu z Gniezna prezentują efekty swojej pracy w ramach programu Zielony Lider 2022, fot. Tomasz Kaczor

Lidzbark Warmiński

Urzędniczki różnych wydziałów urzędu miasta: Aneta Ulatowska, Elwira Borkowska i Magdalena Prawdzik zgłosiły się do programu „Zielony Lider” z pomysłem zmniejszenia ilości bioodpadów w gminie, szczególnie w zabudowie wielorodzinnej. W trakcie programu zaplanowały:

  • oddanie do użytku kompostowników na terenie parków, skwerów publicznych i przy urzędzie oraz promocję ich wykorzystania;
  • rozpowszechnienie wśród mieszkańców dobrych praktyk w ramach różnych akcji edukacyjnych;
  • przekonanie burmistrza i rady miejskiej do konieczności wprowadzenia zmian.

W trakcie programu udało im się wprowadzić segregację odpadów w urzędzie. Liczymy, że pozostałe plany uda się zrealizować w przyszłym roku!

trzy kobiety
Zespół z Lidzbarka Warmińskiego na konferencji podsumowującej program Zielony Lider 2022, fot. Tomasz Kaczor

Miedźno

Pracownicy urzędu gminy Miedźno – Piotr Krokus i Agnieszka Borowik – zgłosili się do programu z problemem nielegalnych wysypisk na terenie gminy. Dążyli do tego, by zmniejszyć ich liczbę poprzez uszczelnienie systemu, zwłaszcza w odniesieniu do właścicieli domków letniskowych. Udział w „Zielonym Liderze” pozwolił zespołowi szerzej spojrzeć na problem i zdefiniować go w inny sposób. Inspiracją do jego przeformułowania była rozmowa i wymiana opinii z innymi uczestnikami programu, trenerami i ekspertami. Postanowili zająć się problemem u źródła, czyli ograniczyć ilość odpadów o 10% do końca 2024 roku poprzez:

  • działania nakierowane na budowanie świadomości wśród mieszkańców; w 2023 roku zostały przeprowadzone indywidualne rozmowy z mieszkańcami;
  • uszczelnienie systemu odbioru odpadów, dzięki rejestracji nowych gospodarstw domowych;
  • niedopuszczanie do powstawania odpadów, dzięki zmianom w gospodarowaniu gruzem, odzyskowi odpadów budowlanych i kompostowaniu.
mężczyzna mówi do mikrofonu
Prezentacja projektu zespołu liderskiego z Miedźna, fot. Tomasz Kaczor

Największy efekt przyniosło nietypowe rozwiązanie – stopniowe zmniejszenie częstotliwości odbioru odpadów zmieszanych. To pozwoliło szybko zrealizować cel postawiony w programie, a więc zmniejszenie ilości odpadów o 10%.

Zdecydowanie najważniejszym aspektem programu była dla zespołu wizyta studyjna w Słowenii (relację przeczytasz tutaj), gdzie uczestnicy poznali wiele konkretnych rozwiązań i  uwierzyli, że wprowadzenie w gminie polityki zero waste jest realne i wykonalne.

Zobacz co Piotr Korkus mówi o swoim udziale w programie Zielony Lider:

Sędziejowice

Do programu Zielony Lider zgłosili się wójt gminy Dariusz Cieślak, urzędnik Tomasz Suchański i kierownik gminnej jednostki usług komunalnych Michał Machała. Ich wyzwanie to zbyt niski poziom segregacji odpadów, wynikający między innymi z tego, że mieszkańcy nie korzystają z PSZOK.

W ramach programu zespół zaplanował więc modernizację PSZOK i otoczenie go pasem zieleni izolacyjnej – drzewami, na co uzyskał dofinansowanie w lipcu 2022 r. Do rozbudowy PSZOK udało się też przekonać niechętnych mieszkańców, którzy pozbyli się obaw, gdy zobaczyli, że takie obiekty wcale nie muszą powodować uciążliwości. Wśród planów znalazło się też zwiększenie świadomości mieszkańców na temat istnienia PSZOK i segregacji odpadów, poprzez działania edukacyjne m.in. prowadzone przez lokalne organizacje pozarządowe w szkołach.

W efekcie zespół liczy na zwiększenie poziomu segregacji i zmniejszenie ilości odpadów. To drugie osiągnięte będzie dzięki wprowadzeniu oceny i selekcji odpadów w przedPSZOK, tak by te przedmioty, które mogą jeszcze być wykorzystane wracały do obiegu. Za zadanie to będzie odpowiedzialna lokalna organizacja pozarządowa. Jak w praktyce takie punkty są zorganizowane uczestnicy zobaczyli w czasie wizyty studyjnej w Barcelonie (relację przeczytasz tutaj).

Aby zredukować ilość odpadów związanych z funkcjonowaniem jednostek gminnych, zespół wdrożył faktury elektroniczne za wodę, na to rozwiązanie, w pierwszej fazie wdrażanie działania, zdecydowało się 20% klientów.

trzech mężczyzn na konferencji
Zespół liderski z Sędziejowic prezentuje plan działań, fot. Tomasz Kaczor

Sulików

Pracowniczki samorządowe Marta Brzozowska, Magdalena Pomonicka i Ewina Aniśkiewicz przystąpiły do programu, żeby zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest dla gminy niechęć mieszkańców wobec lokalizacji PSZOK ze względu na związane z jego funkcjonowaniem zapachy i hałas. W trakcie programu zespół znalazł rozwiązanie – postanowił, żeby bioodpady nie trafiały do PSZOK a do kompostowników, obniżając w ten sposób poziom uciążliwości instalacji. Aby przekonać mieszkańców do kompostowania zaplanowano różne działania edukacyjne. Odbyły się spotkania edukacyjne w trakcie wiejskich zebrań w sołectwach, do mieszkańców trafiły praktyczne wytyczne dot. kompostowania i segregacji odpadów, w trakcie dożynek odbył się konkurs z nagrodami na pomysły zero waste do wdrożenia w gminie. Zaplanowano też w kolejnym roku instalację kompostowników miejskich. Dodatkowo urząd stara się pozyskać środki na modernizację PSZOK, stworzenie przedPSZOK (który zrobił na nich wrażenie w trakcie wizyty studyjnej w Kopenhadze, z której relację przeczytasz tutaj) i otoczenie go zielenią izolacyjną. Radni są już przekonani do zasadności podjęcia takich działań. Przed gminą stoi zadanie pozyskania środków na inwestycję.

trzy kobiety
Zespół liderski z Sulikowa, fot. Agata Kubis

Miasto Rydułtowy

Mariola Bolisęga — zastępczyni Burmistrza oraz Sylwia Jendrysik i Mateusz Domagała z Referatu Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami przystąpili do programu, ponieważ w ich gminie ponad 50% odbieranych odpadów jest zmieszane (pomimo prowadzonych działań edukacyjnych). Źródło problemu z segregacją zidentyfikowali przede wszystkim w budowie wielorodzinnej.

W trakcie programu zaplanowali szereg działań i przystąpili do ich realizacji:

  • przeprowadzili ankietę diagnozującej problemy i potrzeby mieszkańców związane z segregacją, która potwierdziła, że warto inwestować w kompostowanie, które planowali rozwijać; w efekcie dążą do podwyższenia ulgi za kompostowanie;
  • na stronie urzędu stworzyli zakładkę poświęconą gospodarce odpadami, która pomaga w prawidłowej segregacji, materiały te są stale rozwijane;
  • zrealizowali warsztat z interesariuszami, którego celem było wypracowanie rozwiązań istniejących problemów;
  • zaplanowali wznowienie działania punktu wymiany PSZOK (wymiana śmieci na rośliny);
  • zaplanowali również przeprowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnej, konkursów i lekcji tematycznych dla uczniów, których realizacja będzie uzależniona od pozyskania środków zewnętrznych;
  • przeprowadzili spotkania z zarządcami zabudowy wielolokalowej na temat segregowania odpadów; zaplanowali utworzenie Zielonej Rady Rozwoju (ciała zrzeszającego różnych interesariuszy, którego zadaniem będzie zajmowanie się m.in. problemem zarządzania odpadami) i zaangażowanie w dyskusję nad problemem młodzieży z lokalnego klubu młodzieżowego.

Członkowie zespołu zrozumieli, że urząd powinien stanowić dobry przykład w stosowaniu zrównoważonych praktyk („zmianę trzeba zaczynać od siebie”). Zaczęli więc od wprowadzenia koszy do segregacji w urzędzie i planują kolejne zmiany.

Zobacz co Mariola Bolisęga wyniosła z programu Zielony Lider:

Poprzednie wydarzenie
Powrót do projektu
Następne wydarzenie