W dniach 17-21 lutego 2020 r. w Krakowie odbyło się szkolenie z zakresu projektowania rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury dla łagodzenia zmian klimatu w miastach. Szkolenie było zorganizowane w ramach projektu Climate NBS, a wzięło w nim udział 15 uczestników z całej Polski.
Celem szkolenia było opracowanie kompleksowych koncepcji rozwiązania problemu wód opadowych na wybranych obszarach. Projekty konsultowane były z ekspertami i pracownikami Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie.
Program szkolenia objął wizję lokalną, wykłady wprowadzające do projektowania, a także wystąpienia zaproszonych gości z jednostek miejskich i firm wdrażających rozwiązania NBS oraz wymianę doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy uczestnikami.
Rozwiązanie rzeczywistego problemu
Przed przystąpieniem do prac projektowych uczestnicy odwiedzili trzy lokalizacje (parki na terenie Krakowa), na obszarze których pojawiające się problemy z odprowadzaniem wód opadowych powodują problemy w korzystaniu z przestrzeni publicznych i niekorzystnie wpływają na ich estetykę.
Park Kleparski
Pierwszy park usytuowany jest pomiędzy ul. Prądnicką, Kamienną a linią tramwajową w pobliżu której znajduje się Dworzec Towarowy. Od południa park graniczy z Fortem Kleparskim Bastion III „Kleparz”. Głównym pojawiającym się problemem – po nawet średniej wielkości opadach – są zalewane ścieżki w ich najniższym położeniu, powodując utrudnienia w normalnym użytkowaniu parku. W opracowanym projekcie zaproponowano zastosowanie niecki infiltracyjnej w formie trawnika deszczowego krótkookresowo zalewanego, którego zadaniem jest przejmowanie wód opadowych z zalewanego miejsca. Na terenie parku istnieje budynek gospodarczy, w którym będzie zorganizowany Budynek Centrum Ogrodniczo-Edukacyjnego „Ogrody Kleparskie”, gdzie prowadzone będą zajęcia związane z ogrodnictwem. Dla tego budynku w opracowanym projekcie zaproponowano stworzenie dwóch ogrodów deszczowych (w gruncie i w pojemniku), beczki na deszczówkę, tarasu pod pergolą i powierzchni przepuszczalnej. Zaproponowano również zastosowanie nawierzchni wodoprzepuszczalnych na większości ścieżek w parku oraz zazielenienie torowiska, sąsiadującego z parkiem. Zostały również przedstawione rozwiązania zwiększające atrakcyjność całego parku (m.in. dostosowanie istniejących przedeptów do poruszania się pieszych, wzbogacenie wyposażenia psiego wybiegu oraz stworzenie wystawy plenerowej wzdłuż jego ogrodzenia).
Obejrzyj prezentację wypracowanego rozwiązania.
Park Krowoderski
Drugi teren studialny to Park Krowoderski, znajdujący się pomiędzy ul. Jana Palacha, Tadeusza Makowskiego a Batalionu „Skała” AK. Od północy teren graniczy z drogą krajową nr 7. Park podzielony jest na dwie części ulicą Władysława Łokietka. Po opadach na powierzchni ul. W. Łokietka (jak również na odcinkach alejek parku) gromadzi się woda, która w części zbiera się w najniższym punkcie w miejscu skrzyżowania z ul. Tadeusza Makowskiego. Dodatkowym źródłem wody opadowej jest otoczenie Polskiego Związku Działkowców, znajdujące się powyżej skrzyżowania.
W opracowanym projekcie zaproponowano rozwiązanie powyższych problemów w formie infiltracyjnego ogrodu deszczowego wzdłuż ul. W. Łokietka (po całkowitym wyłączeniu jej z ruchu samochodowego i dostosowaniu do poruszania się pieszych i rowerzystów). Dla zagospodarowania wody opadowej z terenu ogrodów działkowych, zaproponowano założenie dachu zielonego na budynku Polskiego Związku Działkowców, stworzenie ogrodu deszczowego i zastosowanie odpowiednich odwodnień w celu zatrzymania wody jak najbliżej miejsca opadu i wykorzystania jej. Dla przechwycenia nadmiarowej wody ze skrzyżowania i z ulicy, zaproponowano skierowanie jej przez nieciągłości w krawężniku, wstępne oczyszczenie i skierowanie do niecki bioretencyjnej.
Obejrzyj prezentację wypracowanego rozwiązania.
Park i stawy Skotnickie
Trzecim obiektem jest Parku podworskiego w Skotnikach (przy ul. Skotnickiej), na którego terenie znajdują się trzy stawy. Park funkcjonuje w bezpośrednim otoczeniu Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 7 i pętli autobusowej. Teren w części jest podmokły, a po jego wschodniej stronie przepływa Potok Pychowicki. Potencjał tych stawów nie jest w pełni wykorzystany, częściowo zarosły a zwierciadło wody uległo obniżeniu. Stawy utraciły również bezpośrednie połączenie między sobą.
Zaproponowany w projekcie zestaw działań naprawczych obejmuje renaturyzację stawów wraz z otoczeniem, umożliwienie prowadzenia działań rekreacyjnych i edukacyjnych oraz zwiększenie bezpieczeństwa podczas użytkowania kompleksu. Zaproponowano również przywrócenie hydraulicznego połącznia między stawami, jak również zasilanie układu stawów wodą z potoku Pychowickiego, co przyczyni się do stabilizacji poziomu wody i poprawy jej jakości. Cały zespół został podzielony na strefy (edukacji, rekreacji i użytku ekologicznego), uzupełniony zielenią oddzielającą park od obiektów gospodarczych na północy, a wzdłuż terenu poprowadzono drewniany pomost. Dodatkowym źródłem wody jest powierzchnia dachu pobliskiej szkoły, z której woda skierowana została powierzchniowo do najbliższego stawu. Wodę opadową z zatoki autobusowej i pasa drogowego zagospodarowano w niecce chłonnej obok parku a zadaszenia wiat zazieleniono.
Obejrzyj prezentację wypracowanego rozwiązania.
Zaproponowane przez uczestników warsztatu koncepcje wykorzystują istniejący potencjał terenu do rozwiązania problemów z wodą w miejscu opadu. Wody opadowe są stopniowo, systemowo zagospodarowywane na terenie zlewni, aby uniknąć ich intensywnego spływu do miejsca najniżej położonego czy do kanalizacji. Tym samym zostaje rozwiązana przyczyna problemu, zamiast koncentrowania się na jego negatywnych skutkach. Każdy z obiektów został również wzbogacony o inne elementy przyczyniając się do zwiększenia ich atrakcyjności i funkcjonalności.
Kolejna (trzecia) edycja warsztatów technicznych odbędzie się w dniach 15-19 czerwca 2020 w Trójmieście.
