W partnerstwie z Miastem Zawiercie i firmą doradczą Alta z Islandii zrealizowaliśmy roczny projekt Zielone Zawiercie (04.2022 – 04.2023), w ramach którego wypracowaliśmy z mieszkańcami i mieszkankami miasta koncepcje zagospodarowania dwóch terenów zieleni.
Cele projektu
Tereny zieleni w miastach odgrywają niezwykle istotną rolę. Obok funkcji estetycznej spełniają także funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe. Powinny być miejscem, do którego mieszkańcy chętnie przychodzą i spędzają swój wolny czas w otoczeniu przyrody.
Chcieliśmy stworzyć okazję dla wszystkich mieszkańców i mieszkanek Zawiercia do zabrania głosu na temat funkcji i form zagospodarowania terenów zieleni. W proces projektowy zaangażowaliśmy liderów i liderki, przedstawicieli instytucji i organizacji działających na terenie miasta oraz radnych i radne.
Najważniejszym celem projektu było wypracowanie koncepcji zagospodarowania dwóch terenów zieleni w mieście przy aktywnym udziale różnych grup użytkowników, tak by uwzględniać ich potrzeby. Jednocześnie zależało nam na wykorzystaniu rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury i podniesieniu świadomości mieszkańców na temat konsekwencji i sposobów adaptacji do skutków kryzysu klimatycznego: suszy, podtopień. Chcieliśmy pokazać inspiracje i dobre praktyki w procesie projektowania terenów zieleni, tak by były one nie tylko atrakcyjnymi miejscami do rekreacji, ale również oazą dla mieszkających w nich zwierząt.
Partycypacyjne planowanie zmian w parku im. T. Kościuszki
Pierwszy proces partycypacji dotyczył parku im. Tadeusza Kościuszki, który ze względu na swoje usytuowanie i zabytkowy charakter jest ważny dla władz i mieszkańców. Teren jest chętnie odwiedzany, ale wymaga dopasowania do potrzeb różnych grup, rozwoju i pielęgnacji.
Seminarium inaugurujące projekt (31 maja 2022)
Oficjalnie zainaugurowaliśmy projekt na seminarium w Miejskim Ośrodku Kultury “Centrum”. Spotkaliśmy się zdalnie z Halldórą Hreggviðsdóttir, która opowiedziała nam o doświadczeniach zagospodarowywania terenów zieleni na Islandii, wprowadzaniu rozwiązań opartych na przyrodzie (ang. nature based solutions) i dobrych praktykach w tym zakresie. Wystąpienie możecie zobaczyć tu. Spotkanie wzbogaciła obecność dr Magdaleny Maślak, która pokazała jak planować parki, by sprzyjały bioróżnorodności.
Spotkanie inaugurujące projekt | 31 maja 2022
Piknik edukacyjny i budowa ogrodu deszczowego (11 czerwca 2022)
W trakcie eko-pikniku w Zawierciu wspólnie wybudowaliśmy ogród deszczowy przy Bocianówce. Zawiercianie mogli dowiedzieć się jak funkcjonują i czemu służą ogrody deszczowe.
Uczestnicy i uczestniczki warsztatu z budowy ogrodu deszczowego | 11 czerwca 2022
Sam piknik obfitował w różnorodne wydarzenia edukacyjne, pogłębiające wiedzę i uwrażliwiające na zagadnienia związane z ochroną środowiska i zmianami klimatu. Mieszkańcy i mieszkanki Zawiercia mogli dowiedzieć się więcej o projekcie oraz wziąć udział w badaniu potrzeb w punkcie konsultacyjnym.
Warsztaty projektowe dot. Parku im. Kościuszki (czerwiec-lipiec 2022)
25-26 czerwca oraz 16-17 lipca w Galerii Stara Łaźnia odbyły się warsztaty projektowe dotyczące społecznych koncepcji zagospodarowania Parku im. Kościuszki. W programie znalazły się: spacery badawcze, burza mózgów, zebranie pomysłów w formie makiety. Zapraszamy do przeczytania relacji z wydarzeń.
Forum publiczne (13 września 2022)
Efekty pierwszego procesu partycypacyjnego zaprezentowaliśmy na forum publicznym 13 września. Ciekawi Cię efekt wspólnego projektowania przestrzeni parku? Przeczytaj raport opisujący Społeczną koncepcję zagospodarowania parku im. Kościuszki.
Społeczna koncepcja zagospodarowania Źródeł Czarnej Przemszy
Drugi proces konsultacyjny był odpowiedzią na mające odzwierciedlenie w budżecie obywatelskim zainteresowanie Źródłami Czarnej Przemszy. Aktualnie teren zieleni wokół Źródeł nie sprzyja odpoczynkowi. Mieszkańcy zwracają uwagę na jego zaniedbanie i brak odpowiedniego zagospodarowania. Teren nie tylko ma potencjał jako miejsce spotkań i kontaktu z przyrodą dla mieszkańców Bzowa, ale również przez swoje położenie w otulinie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd może być miejscem odpoczynku dla turystów korzystających ze szlaku pieszo-rowerowego. Przeczytaj podsumowanie tego procesu.
Punkt konsultacyjny w trakcie pikniku organizacji pozarządowych (10 września 2022, OSiR)
Mieszkańcy i mieszkanki Zawiercia mogli dowiedzieć się więcej o projekcie oraz wziąć udział w badaniu potrzeb związanym z terenami Źródeł Czarnej Przemszy. Wydarzenie pierwotnie miało się odbyć w Parku Mickiewicza, ale ze względu na niekorzystne warunki atmosferyczne zdecydowano się je przenieść do hali OSiRu. Mimo zmiany miejsca i niesprzyjających warunków atmosferycznych frekwencja dopisała.
Punkt konsultacyjny | 10 września 2022
Spotkanie inaugurujące drugi proces partycypacyjny (7 października 2022, 17:00, MOK)
Poza omówieniem wyników badania ankietowego w trakcie spotkania odbyły się dwa wystąpienia ekspertów dotyczące rekultywacji zbiorników wodnych oraz czas na dyskusję z uczestnikami i uczestniczkami.
Warsztaty projektowe (8-9 października 2022 oraz 19-20 listopada 2022 10:00-14:30, OSP Bzów)
W trakcie warsztatów zastanawialiśmy się nad funkcją okolic Źródeł Czarnej Przemszy, poszliśmy na spacer badawczy i przedstawiliśmy dawkę inspiracji z Polski i świata. Na podstawie wniosków z pierwszych warsztatów architektki przygotowały wstępną koncepcję, do której odnieśliśmy się na drugich warsztatach. 20 listopada dołączyła do nas dr Magdalena Maślak, z którą planowaliśmy przestrzeń pod kątem roślin oraz stworzeń korzystających z okolic Źródeł Czarnej Przemszy.
Forum publiczne (9 lutego 2023)
Efekty drugiego procesu partycypacyjnego zaprezentowaliśmy na forum publicznym. Chcesz dowiedzieć się jak zmieni się ten teren? Przeczytaj raport opisujący Społeczną koncepcję zagospodarowania Źródeł Czarnej Przemszy.
Spotkanie podsumowujące (23 marca 2023)
W Miejskim Ośrodku Kultury „Centrum” przeprowadziliśmy otwartą konferencję podsumowującą efekty rocznej pracy Miasta Zawiercie z Fundacją Sendzimira oraz islandzką firmą doradczą Alta nad projektem Zielone Zawiercie. Spotkanie składało się z 3 głównych części – wykładu prof. dr hab. Piotra Skubały, prezentacji wypracowanych koncepcji zagospodarowania terenów Parku Kościuszki i Źródeł Czarnej Przemszy oraz otwartych dyskusji na tematy związane z zielenią w mieście. Więcej o jego przebiegu możesz przeczytać tutaj.
Profesor Piotr Skubała dyskutuje z uczestnikami i uczestniczkami o kryzysie klimatycznym. Fot. Stanisław Drzewiecki
Wizyta studyjna w Islandii
W dniach 24-27 października 2022 r. przedstawicielki Fundacji Sendzimira wraz z delegacją z Gminy Zawiercie uczestniczyły w wizycie studyjnej u naszego partnera w Reykjaviku. Celem wyjazdu była wymiana wiedzy i doświadczenia z naszymi partnerami.
Przeczytaj relację z wizyty studyjnej!
Chcesz być na bieżąco?
Zespół projektu
Maria Skotnicka – ekspertka w projekcie ds. partycypacji (maria.skotnicka@sendzimir.org.pl)
Agnieszka Czachowska – ekspertka w projekcie ds. partycypacji (agnieszka.czachowska@sendzimir.org.pl)
Katarzyna Napieracz – koordynatorka projektu w UM Zawiercie (k.napieracz@zawiercie.eu)
Projekt jest realizowany przez Fundację Sendzimira z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
https://aktywniobywatele.org.pl/
